ખેતી ખર્ચ ઘટાડવાનો આધુનિક ઉપાય: ટ્રેક્ટરમાં સીએનજી કન્વર્ઝન કિટ લગાવો મેળવો સબસિડી સાથે એન્જિનનું વધેલું આયુષ્ય

ખેડૂતો માટે ખેતીમાં સૌથી મોટો ખર્ચ ડીઝલ સંચાલિત ટ્રેક્ટર પાછળ થતો હોય છે. ડીઝલના સતત વધતા ભાવને કારણે ખેડૂતોની આવક પર માઠી અસર થાય છે. જોકે, હવે આ સમસ્યાનો આધુનિક અને પર્યાવરણને અનુકૂળ ઉકેલ આવી ગયો છે: ટ્રેક્ટરમાં સીએનજી કન્વર્ઝન કિટ (CNG Conversion Kit) લગાવવી. આ નવી ટેક્નોલોજી માત્ર ઇંધણનો ખર્ચ જ ઘટાડતી નથી, પરંતુ ખેડૂતોને સબસિડીનો લાભ પણ અપાવે છે અને એન્જિનનું આયુષ્ય પણ વધારે છે. આ કિટ લગાવવાથી ખેડૂતો વર્ષે દોઢ લાખ રૂપિયા સુધીનો જંગી ફાયદો કરી શકે છે.

ખર્ચ અને ફાયદાનું ગણિત

સામાન્ય રીતે, એક ટ્રેક્ટરમાં સીએનજી કિટ લગાવવાનો પ્રારંભિક ખર્ચ આશરે ₹૬૦,૦૦૦ થી ₹૧,૦૦,૦૦૦ જેટલો આવી શકે છે, જે ટ્રેક્ટરના મોડેલ અને કિટની ગુણવત્તા પર આધાર રાખે છે. આ કિટ લાગી ગયા પછી ટ્રેક્ટર ડ્યુઅલ-ફ્યુઅલ મોડ પર ચાલે છે, એટલે કે જરૂર પડ્યે ડીઝલ અને સીએનજી બંનેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. નિષ્ણાતોના મતે, સીએનજીનો ઉપયોગ કરવાથી ઇંધણ ખર્ચમાં ૪૦ થી ૫૦ ટકા જેટલો ઘટાડો થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ ખેડૂત વર્ષે ડીઝલ પાછળ ₹૩ લાખનો ખર્ચ કરતો હોય, તો સીએનજીથી તે ખર્ચ ઘટીને આશરે ₹૧.૫ લાખ જેટલો થઈ શકે છે, જેના પરિણામે વર્ષે ₹૧.૫ લાખ સુધીની બચત થાય છે. આ બચતને કારણે કિટ લગાવવાનો ખર્ચ માત્ર એક જ વર્ષમાં સરળતાથી વસૂલ થઈ જાય છે.

એન્જિનના આયુષ્યમાં વધારો અને પર્યાવરણીય લાભ

સીએનજી એ સ્વચ્છ બળતણ ગણાય છે. ડીઝલની સરખામણીમાં સીએનજીમાં કાર્બનનું પ્રમાણ ઓછું હોવાથી, તે એન્જિનની અંદરના ભાગો પર ઓછી અસર કરે છે. આના પરિણામે, ટ્રેક્ટરના એન્જિનનું આયુષ્ય અને કાર્યક્ષમતામાં વધારો થાય છે અને એન્જિન રિપેરિંગનો ખર્ચ પણ ઘટે છે. આ ઉપરાંત, સીએનજીનો ઉપયોગ પ્રદૂષણનું સ્તર પણ નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડે છે, જે પર્યાવરણ માટે એક મોટો લાભ છે.

સબસિડી અને સરકારી યોજનાઓ

કેન્દ્ર સરકાર અને કેટલીક રાજ્ય સરકારો ખેડૂતોને આ ટેક્નોલોજી અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરી રહી છે. આ યોજનાઓ હેઠળ ખેડૂતોને સીએનજી કિટ લગાવવા માટે સબસિડી પૂરી પાડવામાં આવે છે, જે કુલ ખર્ચનો એક મોટો હિસ્સો આવરી લે છે. ખેડૂતોએ આ યોજનાઓનો લાભ લેવા માટે રાજ્ય સરકારના કૃષિ વિભાગ અથવા સંબંધિત એજન્સીનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. સામાન્ય રીતે સબસિડી મેળવવા માટે ખેડૂત પાસે ટ્રેક્ટરના માન્ય દસ્તાવેજો, આધાર કાર્ડ અને બેંક ખાતાની વિગતો હોવી જરૂરી છે.

કિટ ક્યાંથી લગાવી શકાય અને ધ્યાન રાખવા જેવી બાબતો

સીએનજી કિટ લગાવવાનું કામ સરકાર માન્યતા પ્રાપ્ત એજન્સીઓ અથવા વર્કશોપ્સ દ્વારા જ કરાવવું જોઈએ. આ એજન્સીઓ સલામતીના તમામ ધોરણોનું પાલન કરે છે અને કિટ લગાવ્યા પછી જરૂરી પ્રમાણપત્ર પણ આપે છે. ખેડૂતોએ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે કિટ લગાવ્યા પછી ટ્રેક્ટરના રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ (RC) માં સીએનજી ફ્યુઅલનો ઉલ્લેખ કરાવવો કાયદેસર રીતે અનિવાર્ય છે. સીએનજી કિટ એ ડીઝલ ખર્ચના બોજ હેઠળ દબાયેલા ખેડૂતો માટે એક આર્થિક અને તકનીકી ક્રાંતિ સમાન સાબિત થઈ શકે છે.