સ્વસ્થ પેઢા અને મજબૂત દાંત માટે ભૂમધ્ય આહાર અપનાવો નિષ્ણાતોના મતે આ આહાર કેવી રીતે બળતરા ઘટાડે છે

મોંના સ્વાસ્થ્ય માટે અપનાવો મેડિટેરેનિયન ડાયટ પોષણશાસ્ત્રી પાસેથી જાણો આહાર શું છે અને કેવી રીતે ખાવો

તંદુરસ્ત જીવનશૈલી અને લાંબા આયુષ્ય માટે જાણીતો મેડિટેરેનિયન ડાયટ (ભૂમધ્ય આહાર) હવે તમારા મોંના સ્વાસ્થ્ય માટે પણ અત્યંત ફાયદાકારક સાબિત થઈ રહ્યો છે. તાજેતરના સંશોધનો સૂચવે છે કે આ આહારનું પાલન કરવાથી પેઢાના રોગોનું જોખમ અને મોંમાં થતી બળતરા (Inflammation) માં ઘટાડો થઈ શકે છે. આ આહારમાં મુખ્યત્વે છોડ આધારિત ખોરાક તંદુરસ્ત ચરબી અને એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે જે હૃદય અને મગજના સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપવા માટે પહેલેથી જ જાણીતા છે.

આ આહાર શું છે?

મેડિટેરેનિયન ડાયટ એ ભૂમધ્ય સમુદ્રની આસપાસના દેશોની પરંપરાગત ખાનપાનની આદતો પર આધારિત આહાર પદ્ધતિ છે. આ આહારમાં ફળો શાકભાજી આખા અનાજ (Whole Grains) કઠોળ માછલી અને ઓલિવ તેલ જેવી તંદુરસ્ત ચરબી પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવે છે. ડેરી ઉત્પાદનો અને પોલ્ટ્રીને મધ્યમ માત્રામાં લેવામાં આવે છે જ્યારે લાલ માંસ અને પ્રોસેસ્ડ ફૂડનું સેવન મર્યાદિત રાખવામાં આવે છે. આ આહાર એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ ફાઇબર અને વિટામિન્સ જેવા પોષક તત્વોથી સમૃદ્ધ હોય છે જે રોગપ્રતિકારક શક્તિને અસર કરીને અને બળતરાને નિયંત્રિત કરીને માનવ સ્વાસ્થ્યમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.

એ કેવી રીતે અને કેટલો ખાવો?

પોષણશાસ્ત્રીઓ અનુસાર આ આહારમાં રોજિંદા ભોજનનો મુખ્ય ભાગ શાકભાજી કઠોળ ફળો અને આખા અનાજ હોવા જોઈએ. દરરોજ ભોજનમાં તાજા ફળો અને શાકભાજીની પ્લેટ અવશ્ય સામેલ કરો. મુખ્ય ચરબી તરીકે વર્જિન ઓલિવ તેલ નો ઉપયોગ કરો. અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછા બે વાર માછલી નું સેવન કરવું જોઈએ કારણ કે તે ઓમેગા થ્રી ફેટી એસિડ્સનો સારો સ્ત્રોત છે જે બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો ધરાવે છે. ડેરી ઉત્પાદનો જેમ કે દહીં અને ચીઝ મધ્યમ માત્રામાં લેવા. લાલ માંસ અને વધુ પડતી ખાંડવાળા ખોરાકનું સેવન ટાળો અથવા ખૂબ જ ઓછું કરો. ખોરાકમાં પ્રોસેસ્ડ અને જંક ફૂડને બદલે પોષક તત્ત્વોથી ભરપૂર અને છોડ આધારિત ખોરાકનો સમાવેશ વધારવો.

મોંના સ્વાસ્થ્ય માટેના ફાયદા શું છે?

મેડિટેરેનિયન ડાયટ મોંના સ્વાસ્થ્ય માટે મુખ્યત્વે બે રીતે ફાયદાકારક છે. પ્રથમ આ આહાર બળતરા વિરોધી પોષક તત્વોથી ભરપૂર છે. આમાં રહેલા એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ અને હેલ્ધી ફેટ્સ શરીરમાં થતી વ્યવસ્થિત બળતરા (Systemic Inflammation) ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. પેઢાના રોગો (જેમ કે પેઢાની બળતરા) ઘણીવાર બળતરા સાથે સંકળાયેલા હોય છે અને આ આહારનું પાલન કરવાથી બળતરાના માર્કર્સ (Markers) ઓછા થાય છે જેનાથી પેઢા સ્વસ્થ રહે છે. બીજું ફળો શાકભાજી અને ડેરી ઉત્પાદનોમાં રહેલા વિટામિન સી અને કેલ્શિયમ જેવા ખનીજો મજબૂત દાંત અને પેઢા જાળવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. કેલ્શિયમ દાંતના એનામેલ ને સુરક્ષિત કરવામાં મદદ કરે છે. જો કે પોષણશાસ્ત્રીઓ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે આ આહાર મોંના સ્વાસ્થ્યને સુધારવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે પરંતુ તે બ્રશ કરવું ફ્લોસિંગ કરવું અને નિયમિતપણે દાંતના ડોક્ટરની મુલાકાત લેવા જેવી મૌખિક સ્વચ્છતા ની નિયમિત આદતોનું સ્થાન લઈ શકે નહીં. મોં અને એકંદરે સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપવા માટે આ આહારને સારી આદતો સાથે જોડવો જરૂરી છે.