ન્યૂયોર્કના મેયર પદની રેસમાં ભારતીય રાજકારણનો પ્રવેશ: ઝોહરાન મમદાનીના વિવાદાસ્પદ નિવેદનોની સંપૂર્ણ અસર
ન્યૂયોર્કના મેયર પદના ઉમેદવાર અને ભારતીય મૂળના ઝોહરાન ક્વામે મમદાનીએ તાજેતરમાં એક ગુરુદ્વારામાં આપેલા નિવેદનને કારણે ભારતીય રાજકારણ અને વિદેશમાં રહેતા ભારતીય સમુદાયમાં મોટો વિવાદ ઊભો થયો છે. મમદાની, જેઓ એક ડેમોક્રેટિક સોશિયાલિસ્ટ અને ભારતીય અમેરિકન મુસ્લિમ છે, તેમણે પોતાના નિવેદનમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાની હેઠળની ભારત સરકાર પર લઘુમતીઓ વિરુદ્ધ હિંસા આચરવાનો ગંભીર આરોપ લગાવ્યો હતો. આ વિવાદાસ્પદ નિવેદન ગુરુદ્વારામાં આપવામાં આવ્યું હતું, જેના કારણે સિખ અને અન્ય ભારતીય સમુદાયના સભ્યોમાં વિવિધ પ્રતિક્રિયાઓ જોવા મળી હતી.
મમદાનીના નિવેદનો પર ભારતીય રાજકારણીઓ તરફથી તીવ્ર પ્રતિક્રિયાઓ આવી છે. એક ભારતીય સાંસદે મમદાનીના નિવેદનની આકરી ટીકા કરી અને સવાલ ઉઠાવ્યો કે શું તેમની સ્ક્રિપ્ટ પ્રતિબંધિત ખાલિસ્તાની સંગઠન 'સિખ્સ ફોર જસ્ટિસ' (SFJ) ના વડા ગુરપતવંત સિંહ પન્નુ લખે છે? આ તુલના દ્વારા સાંસદ એવો સંકેત આપવા માગતા હતા કે મમદાનીનું નિવેદન ભારત વિરોધી એજન્ડાનો ભાગ છે, જે દેશની આંતરિક બાબતોમાં દખલગીરી કરવા માંગે છે. આ પ્રકારના નિવેદનો અમેરિકામાં ભારતીય ડાયસ્પોરા વચ્ચે વધતા વિભાજનને પણ પ્રતિબિંબિત કરે છે.
ઝોહરાન મમદાની તેમના પ્રગતિશીલ રાજકારણ અને હિંદુ રાષ્ટ્રવાદના તથા ખાસ કરીને પીએમ મોદીના આકરા ટીકાકાર તરીકે જાણીતા છે. ૨૦૦૨ના ગુજરાત રમખાણોના સંદર્ભમાં તેમણે અગાઉ વડાપ્રધાન મોદીને 'યુદ્ધ અપરાધી' ગણાવ્યા હતા. તેમના આ પ્રકારના નિવેદનોને પગલે અમેરિકામાં હિન્દુ રાષ્ટ્રવાદી સમુદાય તરફથી અને ભારતીય મીડિયામાં તેમની વિરુદ્ધ મોટા પાયે આક્રોશ ફેલાયો છે. તેમના ટીકાકારો તેમને 'ભારત વિરોધી' વલણ અપનાવવાનો અને યુએસના સ્થાનિક રાજકારણમાં વિભાજનકારી ભાષાનો પ્રચાર કરવાનો આરોપ લગાવે છે.
મમદાનીના સમર્થકો માને છે કે તેમનું નિવેદન લઘુમતીઓના માનવાધિકારો અને મોદી સરકાર હેઠળના દુરુપયોગની વાસ્તવિક ચિંતાઓને રજૂ કરે છે. જોકે, તેમના વિરોધીઓ, જેમાં ઘણા ઈન્ડો અમેરિકન નેતાઓનો સમાવેશ થાય છે, દલીલ કરે છે કે ન્યૂયોર્કના સ્થાનિક રાજકારણમાં વિદેશી રાજકીય મુદ્દાઓને ખેંચી લાવવા તે અયોગ્ય છે અને તેનાથી યુએસ ઇન્ડિયા સંબંધો પર નકારાત્મક અસર પડી શકે છે. મમદાનીનું આ નિવેદન એ વાત પર પ્રકાશ પાડે છે કે ભારતીય રાજકારણ અને ધાર્મિક તણાવ હવે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ ચર્ચાનો વિષય બની ગયા છે, અને વિદેશી ચૂંટણી પ્રચારમાં પણ આ મુદ્દાઓ કેન્દ્રીય બની રહ્યા છે.