બેસતું વર્ષ, ગુજરાતી નું નવું વર્ષ, happy new year.
દિવાળી પછીના દિવસને ગુજરાતમાં નવા વર્ષ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. દિવાળી મહાપર્વના પાંચ દિવસીય તહેવારનો આ ચોથો દિવસ છે. ગુજરાતમાં તેને"બેસતું વર્ષ" કહેવામાં આવે છે. બેસતું વર્ષ એટલે કે નવું વર્ષ, હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, તે એકમ એટલે કે કારતક મહિનાના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા પર આવે છે. કાર્તિક મહિનો એ ચંદ્ર ચક્ર પર આધારિત હિન્દુ કેલેન્ડરમાં ગુજરાતમાં વર્ષનો પ્રથમ મહિનો છે. ગુજરાતીઓ માટે આ ખૂબ જ આનંદ અને ઉત્સાહનો દિવસ છે. ગુજરાતમાં, તેઓ "નૂતન વર્ષાભિનંદન" કહીને એકબીજાને શુભેચ્છા પાઠવે છે .
પરંપરા મુજબ બેસતા વર્ષની સવારે વહેલા ઊઠીને તલના તેલથી માલિશ કરીને સ્નાન કરવામાં આવેછે.. ફટાકડા ફોડીને નવા વર્ષનું સ્વાગત કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ફટાકડાના અવાજથી ઘરમાં ખરાબ શક્તિઓ આવતી નથી.આ દિવસે વેપારી માટે નવું નાણાકીય વર્ષ શરૂ થાય છે. આ દિવસે નવા ચોપડામાં જુના હિસાબો આગળ ધપાવવામાં આવે છે.નવા ચોપડા શરૂ થાય છે. મહિલા ઘરના આંગણામાં દીવો પ્રગટાવે છે. પ્રકાશના તોરણો પ્રકાશિત કરવામાં આવેછે. સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ અને અવનવી વાનગીઓ તૈયાર કરવામાં આવે છે.
આ દિવસે પડોશીઓ અને સંબંધીઓ તેમના સમય અનુસાર એકબીજાને નવા વર્ષની શુભેચ્છા પાઠવવા જાય છે. બાળકો વડીલોના ચરણ સ્પર્શ કરીને આશીર્વાદ લે છે અને મોટા બાળકોને ભેટ કે પૈસા નું કવર આપે છે. વર્ષનો પહેલો દિવસ હોવાથી લોકો તેમના મંદિરની અચૂક મુલાકાત લે છે. ભગવાનને પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. મંદિરને સારી રીતે શણગારવામાં આવે છે. ભગવાનને કેટલીક સ્વાદિષ્ટ વાનગી પણ અર્પણ કરવામાં આવે છે. ભગવાનના મંદિરમાં અન્નકૂટ ધરાવવામાં આવે છે.
બેસ્ટ વર્ષ ની પૂજાનું મુહૂર્ત
બેસતું વર્ષ અથવા નવું વર્ષ ૦૫/૧૧/૨૦૨૧,શુક્રવાર ના રોજ સવારે ૦૬:૫૦ થી ૦૬/૧૧/૨૦૨૧, શનિવાર સવારે ૦૬:૪૭ વાગ્યા સુધી છે.
બેસતા વર્ષ એટલે કે નવા વર્ષ માટે મુહૂર્ત ૦૫/૧૧/૨૦૨૧,શુક્રવાર ના રોજ સવારે ૦૬:૫૦ વાગ્યા થી ૧૦:૫૫ વાગ્યા સુધી બપોરે ૧૨:૨૩ વાગ્યા થી ૦૧:૪૬ વાગ્યા સુધી છે.
બેસતા વર્ષ એટલે કે નવા વર્ષમાં ગોવર્ધન પૂજા સામગ્રી
ભગવાન કૃષ્ણનું ચિત્ર અથવા મૂર્તિ, ઘીનો દીવો, ગાયનું છાણ, લાલ દોરો, શેરડી અને અક્ષત માટે ચોખા, કુમકુમ હળદર, , પીળું ચંદન, કપૂર, ધૂપ, ધૂપ, પાણીથી ભરેલો લોટ, ફળો, મીઠાઈઓ અને પંચામૃત બનાવવા માટે, પૂજન માટે કાચું દૂધ, મધ, દહીં, દેશી ઘી, સાકર, ફૂલોની માળા, ફૂલ અને દક્ષિણા વગેરે જરૂરી છે.
બેસતા વર્ષમાં ગોવર્ધન પૂજા વિધિ
આ પૂજા ભગવાન કૃષ્ણને સમર્પિત છે. આ દિવસે સવારે ઉઠીને આખા શરીર પર તેલની માલિશ કરીને સ્નાન કરો. સૌથી પહેલા તમારા કુળદેવીની પૂજા કરો. ત્યારબાદ પૂજાની વસ્તુઓને પૂજા સ્થાન પર લઈ જાઓ. ગાયના છાણમાંથી ગોવર્ધન પર્વત બનાવો. તેને સુતેલા માણસ ની આકૃતિ ના રૂપમાં બનાવો. તેમાં, પર્વત પર હોય તે રીતે, ફૂલ, ઘાસ,ઝાડ,પણ,ચરતી ગાયો વગેરે બનાવો. તેને શક્ય તેટલું સ્પષ્ટ કરવાનો પ્રયાસ કરો.
શ્રી કૃષ્ણની મૂર્તિ ને પુરૂષ આકારની મૂર્તિ ની નાભિ પાસે રાખો. નજીકમાં દીવો પ્રગટાવો. એક વાસણમાં કાચું દૂધ, ખાંડ, મધ, દહીં અને દેશી ઘી મિક્સ કરીને પંચામૃત બનાવો. એક બાઉલમાં પાન, ફળ, મીઠાઈ અને પાણીનો લોટો રાખો. ભગવાન કૃષ્ણની પૂજા કરો. શ્રી કૃષ્ણને રોલી, કુમકુમ, ચંદન અને અક્ષત ચઢાવો. ભગવાનને ફૂલોની માળા અર્પણ કરો. કપુર, ધૂપ અને અગરબત્તી પ્રગટાવો. દીવો પ્રગટાવી ભગવાનની આરતી કરો. ભગવાનને ફળ, મીઠાઈ અને પાન અર્પણ કરો. દક્ષિણા રાખો.
ભગવાનની પૂજા કર્યા પછી, નાભિમાં દહીંની વાટકી મૂકો અને તેમાં પાણી રેડો.અને છાશ બનાવવા ઝેરણી થી ઝેરો. અંતે, એક વ્યક્તિ હાથમાં પાણીનો લોટો લઈને આગળ વધે છે અને બાકીના લોકો યોગ્ય ગોવર્ધનની સાત ફેરા કરે છે. આ રીતે પૂજા સમાપ્ત થાય છે. આ ને ગોવર્ધન પૂજા, અન્નકૂટ પૂજા અને પ્રતિપદ પૂજા પણ કહેવાય છે
ભગવાન કૃષ્ણની પૂજા કર્યા પછી ગાયની પૂજા કરો. ગાયને સ્નાન કરાવ્યા પછી તેને ફૂલોની માળા ચઢાવો. તેને કુમકુમ અને ચંદનથી ભરી દો. ગાયને ચુન્નીથી ઢાંકી દો. ગાયના શિંગ પર ઘી લગાવો. ગાયને ગોળ ખવડાવો. આ રીતે ગાયની પૂજા કરો.
કહેવાય છે કે આ રીતે, પૂજા કરવાથી લક્ષ્મીજી પ્રસન્ન થાય છે. ઘરમાં ક્યારેય દૂધ, દહીં અને અનાજની કમી નથી થતી. ઘરમાં અનાજના ભંડાર ભરાયેલા રહે છે. શ્રી કૃષ્ણની પણ કૃપા રહે છે. તેથી જીવન સરળ બને છે.
ગોવર્ધન પૂજા એટલે કે અન્નકૂટ પૂજા સંબંધિત પૌરાણિક કથાઓ દર વર્ષે આ દિવસે બ્રજમાં ભગવાન ઈન્દ્રની પૂજા કરવામાં આવતી હતી. પરંતુ ભગવાન કૃષ્ણે જોયું કે ગોવર્ધન પર્વત આખા વર્ષ દરમિયાન બ્રજવાસી માટે ઉપયોગી છે. બ્રજવાસીની ગાય અને ઢોરને ગોવર્ધન પર્વતમાંથી જ ચારો મળે છે. આ પશુથી ખેતી કરવામાં આવે છે. લોકોને પીવા માટે ગાયનું દૂધ મળે છે. પર્વતની જડીબુટ્ટીઓનો ઉપયોગ રોગોની સારવાર માટે થાય છે. આ પહાડને કારણે વરસાદ પણ થાય છે. તેથી, ગોવર્ધન પર્વત બ્રિજવાસી માટે પૂજનીય હોવો જોઈએ.
એટલા માટે ભગવાને બ્રજવાસી ને સમજાવ્યું કે ઇન્દ્રદેવ આપણા પર વર્ષા કરે, એ તેમનું કામ છે. અને ગોવર્ધન આપણી નિઃસ્વાર્થ સેવા કરે છે. તેથી આજથી તમામ બ્રિજવાસી ઈન્દ્રની પૂજા કરવાને બદલે ગોવર્ધન પર્વતની પૂજા કરશે. આ દિવસથી બ્રિજવાસીઓએ ગોવર્ધનની પૂજા કરવાનું શરૂ કર્યું.
જ્યારે ઈન્દ્રને આ વાતની જાણ થઈ તો ઈન્દ્ર ગુસ્સે થઈ ગયા. બ્રિજવાસીને પાઠ ભણાવવા ઈન્દ્રએ ભારે વરસાદ વરસાવ્યો. જેમાં સમગ્ર બ્રજ ગામ પાણીમાં ડૂબી ગયું હતું. પાણી માથા ઉપરથી પસાર થવા લાગ્યું. બધા પ્રાણીઓ અને માણસો ડૂબવા લાગ્યા. પછી બ્રિજવાસીને બચાવવા માટે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણે ગોવર્ધન પર્વતને પોતાની નાની એટલે કે કનિષ્ઠ આંગળી પર ઉપાડ્યો.આ ગોવર્ધન પર્વત 30,000 કિમી ઊંચો હતો. તે રાજસ્થાનમાં 7 કિલોમીટર અને બાકીનો ઉત્તર પ્રદેશ સુધી ફેલાયો હતો. આખા ગામ ના બ્રીજવાસિયો આ ગોવર્ધન પર્વતની નીચે સમાઈ ગયા. આમ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ આખા ગામને બચાવી લીધું.
હવે ઈન્દ્રએ પોતાના દૂતને બ્રિજ ગામમાં કેટલું નુકસાન થયું છે તે જોવા માટે મોકલ્યો, ત્યારે ખબર પડી કે શ્રી કૃષ્ણે ગોવર્ધન પર્વત ઉપાડીને આખા ગામને બચાવી લીધું છે. તે સાંભળી ને ઇન્દ્ર આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. અને બ્રહ્માજી પાસે ગયા. અને આખી વાત કહી. ત્યારે બ્રહ્માજીએ કહ્યું કે શ્રી કૃષ્ણ વિષ્ણુના અવતાર છે અને ધર્મની રક્ષા માટે પૃથ્વી પર જન્મ લીધો છે
ત્યારે ઇન્દ્રદેવ શ્રી કૃષ્ણની ક્ષમા માંગવા પૃથ્વી પર આવ્યા અને ક્ષમા માંગી. આ રીતે આ દિવસથી પૃથ્વી પર ગોવર્ધનની પૂજા શરૂ થઈ. આ સાથે શ્રી કૃષ્ણ અને તેમની પ્રિય ગાય માતાની પૂજા પણ શરૂ થઈ.
બેસતુ વર્ષ એટલે કે નવા વર્ષ નિમિત્તે લોકો સારા કપડા પહેરીને મીઠાઈઓ અને અવનવી વાનગીઓ ખાઈને, આતસબાજી અને ફટાકડા ફોડી ને, મંદિરે જઈને એકબીજાના ઘરે શુભેચ્છા પાઠવે છે.
નૂતન વર્ષાભિનંદન નવા વર્ષ ની શુભેચ્છાઓ