ઓડિશાના આદિવાસી પ્રભાવિત કેઓંજરમાં મહિલાઓ હેવી અર્થ મૂવિંગ મશીનરી ચલાવે છે

ઓડિશાના આદિવાસી પ્રભુત્વ ધરાવતા કેઓંજાર જિલ્લામાં મહિલાઓ હવે જોડા-કોઈડા ખાણ ક્ષેત્રમાં હેવી અર્થ મૂવિંગ મશીનરી (HEMM) ચલાવી રહી છે.

JSW સ્ટીલ દ્વારા આવી કામગીરીમાં નવ મહિલાઓ રોકાયેલી છે.

સાડત્રીસ વર્ષની શાંતિ લાકરાએ કહ્યું, "અમે ક્યારેય મોટરસાઇકલ ચલાવી નથી પરંતુ હવે HEMM ચલાવી રહ્યા છીએ." તેણીએ જણાવ્યું હતું કે મહિલાઓ ખાણકામમાં પિતૃસત્તાક વર્ચસ્વને તોડી રહી છે અને સહનશક્તિ અને માનસિક ચપળતાની જરૂર હોય તેવા કાર્યો કરી રહી છે.

JSW સ્ટીલ (ઓડિશા ખાણ વિભાગ) અનુસાર, નવ મહિલા HEMM ઓપરેટરોને હાલમાં જજંગ ખાણ, કેઓંઝર ખાતે મૂકવામાં આવી છે, જ્યારે અન્ય 32 તાલીમ હેઠળ છે.

કંપનીના એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, "તેઓએ પોતાની શારીરિક ક્ષમતાઓ અને માનસિક મનોબળને તેમના પ્રદર્શનમાં જમાવીને સંપૂર્ણ રીતે સાબિત કર્યું છે," તેમણે ઉમેર્યું, "આ ઉમેદવારોએ HEMM ઓપરેટર તરીકે તેમની કુશળતાને નિખારવા માટે સઘન તાલીમ લીધી છે. તાલીમ પછી, આ મહિલાઓને સહાયક ઓપરેટર તરીકે તૈનાત કરવામાં આવે છે. ડમ્પર, ડોઝર, પાવડો અને ડ્રિલ મશીન ચલાવવા માટે." તેમને HEMM ઓપરેટ કરવાની તક આપવાથી ચોક્કસપણે તેમના આત્મવિશ્વાસમાં વધારો થશે જેથી તેઓ વધુ ઊંચાઈઓ તરફ આગળ વધે. સાડત્રીસ વર્ષની સાંતી લાકરાને લાગે છે કે પુરૂષ પ્રભુત્વ ધરાવતા ક્ષેત્રમાં પ્રવેશવાથી અને તેમાં ઉત્કૃષ્ટ દેખાવ કરવાથી તેના સ્વ-મૂલ્યને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યું છે.

"જ્યારે મને અહીં કામ કરવાની તક મળી, ત્યારે મેં સ્ટિયરિંગનો ઉપયોગ કરવા માટે ફોર-વ્હીલરની તાલીમ લીધી. પાછળથી, સિમ્યુલેટર ઓરિએન્ટેશન ખૂબ મદદરૂપ થયું. હું એપ્રિલ 2022 થી JSW જાજંગ ખાણમાં ડમ્પર ચલાવી રહી છું," તે કહે છે.

અન્ય એક મહિલા ઓપરેટર મોનિકા દેવીએ ફિલ્ડ વર્ક અને સિમ્યુલેટર દ્વારા વિવિધ પ્રકારના મશીનો ઓપરેટ કરવાનું શીખ્યા છે. દેવીએ કહ્યું, "મારી પાસે વસ્તુઓ શીખવા માટે શારીરિક શ્રમમાંથી પસાર થવાની સહનશક્તિ છે. તાલીમનો સમયગાળો આકર્ષક હતો કારણ કે અમે શૂન્યમાંથી વસ્તુઓ શીખતા હતા." "ટ્રેનર્સ અને હાલના ઓપરેટરોએ અમને દરેક પગલા પર મદદ કરી અને સતત અમને મશીનો ચલાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા જેથી અમે કોઈપણ ડરથી ઉપર ઊઠીએ. અમે શરૂઆતમાં હતા તેના કરતાં હવે અમે વધુ આત્મવિશ્વાસ ધરાવીએ છીએ," તેણીએ ઉમેર્યું.

કંપનીએ સહભાગીઓને મોડ્યુલનું સંચાલન કરવા માટે પાંચ અનુભવી ટ્રેનર્સની ભરતી કરી છે. ઓપરેટર માટે લઘુત્તમ શૈક્ષણિક લાયકાત મેટ્રિક (વર્ગ 10) છે. જો કે, ખાણકામ ક્ષેત્રે અનુભવી મહિલા ઓપરેટરોને શૈક્ષણિક લાયકાત સબમિટ કરવામાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે.

અન્ય એક મહિલા ઓપરેટર સાલુ એક્કાએ જણાવ્યું હતું કે, "ખાણોમાં ઓપરેટર બનવું એ એક પડકારજનક કાર્ય હતું. મારે વારંવાર ભૂગર્ભમાં જવું પડતું હતું. ભારે મશીનરીનું સંચાલન કરવું પણ મુશ્કેલ હતું. જો કે, ડર દૂર થઈ ગયો અને આખરે મને ટ્રેનર્સના પુષ્કળ સમર્થનથી આત્મવિશ્વાસ મળ્યો. અન્ય સ્ટાફ." અત્યાર સુધી, JSW સ્ટીલ ઓડિશા માઇનિંગ વિભાગમાં 47 મહિલા કર્મચારીઓ છે, 32 અહીં ઓપરેટરના કામ માટે તાલીમાર્થીઓ છે અને તેમાંથી નવ પહેલેથી જ HEMMનું સંચાલન કરી રહી છે.