શું છે મહિલા અનામત બિલ? કે કવિતાએ કાયદાને આગળ ધપાવવા માટે વિરોધ સાથે રાઉન્ડટેબલ બોલાવી.
ભારત રાષ્ટ્ર સમિતિ (BRS)ના નેતા કે કવિતા સંસદમાં મહિલા આરક્ષણ બિલની રજૂઆત માટે નવી દિલ્હીમાં એક ગોળમેજી બેઠકની અધ્યક્ષતા કરશે. BRS નેતા, જેમણે તાજેતરમાં જંતર-મંતર ખાતે રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં ભૂખ હડતાલ કરી હતી અને સંબંધિત બિલને સંસદના આગામી સત્રમાં લાવવાની માંગ કરી હતી, બુધવારે જણાવ્યું હતું કે તેમણે બિલને ટેકો આપનારાઓને બોલાવ્યા છે અને કોંગ્રેસને વિનંતી કરી છે. રાઉન્ડ ટેબલ ચર્ચામાં પણ ભાગ લે છે.
"મહિલા આરક્ષણ બિલ તાત્કાલિક લાવવું જોઈએ. તેનાથી સંસદમાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધારવામાં પણ મદદ મળશે. આ માટે અમે એક ગોળમેજી બેઠકનું આયોજન કરી રહ્યા છીએ. આ બિલને સમર્થન આપનારાઓને આજે બોલાવવામાં આવ્યા છે. અમે સરકાર પર દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ. આ બિલ લાવો. અમે કોંગ્રેસને પણ ભાગ લેવા વિનંતી કરી છે," કે કવિતાએ કહ્યું.
અહીં મહિલા આરક્ષણ બિલ વિશે બધું છે:
મહિલા આરક્ષણ બિલ કે જે લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓ માટે એક તૃતીયાંશ એટલે કે 33% બેઠકો અનામત રાખવા માંગે છે, તે સૌપ્રથમ 1996 માં ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન દેવેગૌડાની સંયુક્ત મોરચાની સરકાર હેઠળ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ, તેના સમાન સંસ્કરણો બિલ ઘણી વખત રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.
6 મે, 2008ના રોજ, મહિલા અનામત બિલને રાજ્યસભામાં બંધારણ (108મો સુધારો) બિલ તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ઉપલા ગૃહમાં રજૂઆત બાદ બિલને સ્ટેન્ડિંગ કમિટીને મોકલવામાં આવ્યું હતું. સ્થાયી સમિતિમાં ગયા પછી તરત જ, 9 માર્ચ, 2010ના રોજ રાજ્યસભા દ્વારા બિલ પસાર કરવામાં આવ્યું હતું.
જોકે, આ બિલ લોકસભા દ્વારા પસાર થઈ શક્યું ન હતું અને આખરે 2014માં 15મી લોકસભાના વિસર્જન બાદ તે સમાપ્ત થઈ ગયું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે લોકસભામાં પડતર કોઈપણ બિલ ગૃહના વિસર્જન સાથે પસાર થઈ જાય છે, જ્યારે રાજ્યસભામાં પેન્ડિંગ બિલો "લાઇવ રજિસ્ટર" માં મૂકવામાં આવે છે અને બાકી રહે છે.
મહિલા આરક્ષણ બિલ પર અલગ-અલગ મંતવ્યો
મહિલા આરક્ષણ બિલ પર અલગ-અલગ મંતવ્યો છે. આ બિલના સમર્થકો મહિલાઓના દરજ્જાને વધારવા માટે હકારાત્મક પગલાંના મહત્વ પર ભાર મૂકે છે. ઉપરાંત, પંચાયતો પરના કેટલાક તાજેતરના અભ્યાસો મહિલા સશક્તિકરણ અને સંસાધનોની ફાળવણી પર અનામતની ફાયદાકારક અસર દર્શાવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, પંચાયતી રાજ સંસ્થાઓમાં મહિલાઓ માટે ક્વોટા છે.
જો કે, વિરોધીઓ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે હકારાત્મક પગલાં મહિલાઓની અસમાન સ્થિતિને વધુ મજબૂત બનાવી શકે છે, કારણ કે તેઓને તેમની ક્ષમતાઓના આધારે સ્પર્ધા તરીકે જોવામાં આવતી નથી. તેઓ આગળ દલીલ કરે છે કે આ અભિગમ વ્યાપક ચૂંટણી સુધારણાઓથી ધ્યાન ભટકાવે છે, જેમ કે રાજકારણના અપરાધીકરણને સમાપ્ત કરવું અને પક્ષની આંતરિક લોકશાહીને પ્રોત્સાહન આપવું. તેઓ એવી પણ દલીલ કરે છે કે સંસદ અને રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં બેઠકોની અનામત મહિલા ઉમેદવારો માટે મતદારોની પસંદગીને મર્યાદિત કરશે. ઉકેલ તરીકે, કેટલાક નિષ્ણાતો અન્ય અભિગમો સૂચવે છે, જેમ કે રાજકીય પક્ષોમાં મહિલાઓ માટે અનામત બેઠકો અથવા દ્વિ-સદસ્ય મતવિસ્તારની સ્થાપના.