પીએમ મોદીએ કરી હતી જાહેરાત, હવે ગરીબોને મળશે ફોર્ટિફાઇડ ચોખા
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 75 મા સ્વતંત્રતા દિવસ 2021 ના રોજ લાલ કિલ્લાના પ્રાંત પરથી રાષ્ટ્રને સંબોધન કર્યું હતું. આ દરમિયાન, તેમણે દેશના હિતમાં તમામ યોજનાઓ શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી. આમાં કુપોષણ દૂર કરવા માટે સરકારની તમામ મુખ્ય રાશન વિતરણ યોજનાઓ હેઠળ ફોર્ટિફાઇડ ચોખા આપવાની જાહેરાતનો પણ સમાવેશ થાય છે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે કુપોષણ અને પોષક તત્વોનો અભાવ આપણા બાળકોના વિકાસને અસર કરે છે. આને જોતા સરકારે નક્કી કર્યું છે કે તમામ ગરીબોને હવે ફોર્ટિફાઇડ ચોખા આપવામાં આવશે. જણાવી દઈએ કે પોષક તત્વો, વિટામિન્સ અને ખનિજો ખોરાક દ્વારા આપણા શરીરમાં પહોંચે છે. પરંતુ નવી જીવનશૈલીમાં બદલાતી ખાવાની પદ્ધતિઓ અને ગરીબ વર્ગના અસંતુલિત ખોરાકને કારણે તેમની અછત વધી રહી છે. આને દૂર કરવા માટે, કંપનીઓ દ્વારા બનાવેલ વિટામિન્સ અને ખનિજો પ્રોસેસિંગ દ્વારા ખોરાકમાં ઉમેરવામાં આવે છે, એટલે કે, તમારા ખોરાકમાં વિટામિન્સ અને ખનિજો અલગથી પહોંચાડવામાં આવે છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયાને ફૂડ ફોર્ટિફિકેશન કહેવામાં આવે છે.
વડાપ્રધાન મોદીએ ચોખામાં ફોર્ટિફિકેશનની વાત કરી છે, એટલે કે, ચોખામાં વિટામિન અને ખનિજો અલગથી ઉમેરવામાં આવશે, જે શરીરમાં પોષક તત્વોની ઉણપ દૂર કરશે. ભારતમાં લોકોના પોષણની સ્થિતિ અંગે હાલમાં કોઈ ચોક્કસ ડેટા નથી. આ માટે સરકાર દ્વારા વિવિધ એજન્સીઓના સર્વેના આધારે આપવામાં આવેલા આંકડા મુજબ તે મુજબ લગભગ 70 ટકા લોકોમાં પોષક તત્વોની ઉણપ છે. જયારે, જો આપણે નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ન્યુટ્રિશનનો રિપોર્ટ જોઈએ તો દેશના 40 ટકા ઘરોમાં બાળકોને આપવામાં આવતો ખોરાક અસંતુલિત છે. પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 55 ટકા બાળકોનું વજન ઓછું છે. એ જ રીતે, પાંચ વર્ષ સુધીના બાળકોમાં વિટામિન A નું પ્રમાણ સામાન્ય કરતાં ઓછું છે. 52 ટકા બાળકો સામાન્ય કરતાં ટૂંકા હોય છે. જયારે, 35 ટકા પુરુષો અને સ્ત્રીઓ ઉર્જાના અભાવનો સામનો કરી રહ્યા છે.
આ ઉપરાંત લોકોના ખોરાકમાં પ્રોટીન, આયર્ન, કેલ્શિયમ, થાઇમીનનું પ્રમાણ સતત ઘટી રહ્યું છે. નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે -4 ના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 38 ટકા બાળકો સામાન્ય ઉંચાઈથી નીચે છે. લગભગ 53 ટકા સ્ત્રીઓ અને છોકરીઓ એનિમિયાથી પીડાય છે. જ્યારે એનિમિયાથી પીડિત મહિલાઓ બાળકને જન્મ આપે છે, ત્યારે તેમનામાં પણ એનિમિયા થવાની સંભાવના રહે છે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જાહેરાત કરી છે કે સરકાર ગરીબોને ફોર્ટિફાઇડ ચોખા પહોંચાડશે. એટલે કે, લગભગ 80 કરોડ વસ્તીને વિવિધ યોજનાઓ દ્વારા ફોર્ટિફાઇડ ચોખા આપવામાં આવશે. આ અંતર્ગત આઇસીડીએસ યોજના, મધ્યાહન ભોજન યોજના સહિત અન્ય યોજનાઓ દ્વારા લોકોને ફોર્ટિફાઇડ ચોખા આપવામાં આવશે. આ અંતર્ગત વર્ષ 2024 સુધીમાં તમામ યોજનાઓમાં તેનો અમલ કરવામાં આવશે. હાલમાં, પાયલોટ યોજના હેઠળ દેશના 15 રાજ્યોમાં ફોર્ટિફાઇડ ચોખા આપવામાં આવી રહ્યા છે. આ પાયલોટ યોજના ગુજરાત, છત્તીસગઢ, તમિલનાડુ, મહારાષ્ટ્ર અને આંધ્રપ્રદેશમાં ચલાવવામાં આવી રહી છે.