ગુજરાતના યહૂદીઓનું એકમાત્ર ધર્મસ્થાન જે ISISના આતંકીઓનું નિશાન બન્યું હતું

90 વર્ષથી અડીખમ ઊભેલી ઇમારત, યહૂદીઓનું એકમાત્ર ધર્મસ્થાન, ISISના આતંકીઓનું નિશાન

ગુજરાતની ધરતી પર ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને ઇતિહાસની અનેક ગાથાઓ છે. આવી જ એક અનોખી ગાથા અમદાવાદના ખાનપુર વિસ્તારમાં આવેલી સિનેગોગની છે. સિનેગોગ એટલે યહૂદીઓનું ધર્મસ્થાન. આ ઇમારત માત્ર ગુજરાતમાં જ નહીં, પરંતુ ભારતમાં પણ તેનું આગવું સ્થાન ધરાવે છે. 90 વર્ષ પહેલાં નિર્માણ પામેલી આ ઇમારત એકપણ પિલર વગર અડીખમ ઊભી છે, જે તેની સ્થાપત્યકળાનો અદ્ભુત નમૂનો છે.

આ ભવ્ય ઇમારતનું નામ ‘મૅગન એબ્રાહમ સિનેગોગ’ છે. તેનું નિર્માણ ઈ.સ. 1934માં કરવામાં આવ્યું હતું. આ ઇમારત ગુજરાતમાં યહૂદીઓનું એકમાત્ર ધર્મસ્થાન છે. આકર્ષક ઇમારતની બાંધણીમાં મધ્યયુગીન યુરોપિયન સ્થાપત્યની ઝલક જોવા મળે છે. સિનેગોગનું નિર્માણ ખંડણી સ્વરૂપે એકઠા થયેલા ભંડોળમાંથી કરવામાં આવ્યું હતું. ઈરાકી યહૂદીઓ દ્વારા આ ભંડોળ આપવામાં આવ્યું હતું, જેઓ ભારત સાથે વેપાર કરતા હતા. આ ઇમારતની ખાસિયત એ છે કે તેના નિર્માણમાં એકપણ થાંભલાનો ઉપયોગ થયો નથી. તેની છત એક અદ્ભુત એન્જિનિયરિંગ કલાકૃતિ છે, જે તે સમયના સ્થાપત્યકારોની કુશળતા દર્શાવે છે.

આ સિનેગોગ માત્ર ધર્મસ્થાન નથી, પરંતુ ગુજરાત અને ઇઝરાયેલ વચ્ચેના સંબંધોનું પ્રતીક પણ છે. દર વર્ષે, ઇઝરાયેલ અને વિશ્વભરમાંથી અનેક યહૂદીઓ આ પવિત્ર સ્થળની મુલાકાત લે છે. તેઓ અહીં પ્રાર્થના કરે છે અને પોતાના પૂર્વજોને યાદ કરે છે. આ સિનેગોગમાં આજે પણ યહૂદી ધર્મના રિવાજો અને પરંપરાઓનું પાલન થાય છે. અહીંની અંદરની શાંતિ અને પવિત્રતાનો અનુભવ અનોખો છે.

આ સિનેગોગની સુરક્ષાનો ઇતિહાસ પણ રસપ્રદ છે. 2017માં, મુંબઈમાં થયેલા આતંકી હુમલા બાદ સુરક્ષા એજન્સીઓને માહિતી મળી હતી કે ISISના આતંકીઓ આ સિનેગોગને ઉડાવી દેવાનું કાવતરું ઘડી રહ્યા છે. આ માહિતી મળતાં જ ગુજરાત પોલીસ અને અન્ય સુરક્ષા એજન્સીઓ સક્રિય થઈ ગઈ. આતંકીઓના મનસૂબાને નિષ્ફળ બનાવવા માટે ચુસ્ત સુરક્ષા વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવી. સિનેગોગની આસપાસના વિસ્તારમાં પેટ્રોલિંગ વધારી દેવામાં આવ્યું અને શંકાસ્પદ ગતિવિધિઓ પર નજર રાખવામાં આવી. આ ઘટના બાદ આ સિનેગોગની સુરક્ષામાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે. આજે પણ, આ ઇમારત ભારતીય સંસ્કૃતિમાં રહેલા ધાર્મિક સૌહાર્દ અને સહઅસ્તિત્વનું પ્રતીક બનીને ઊભી છે. આ સિનેગોગ, જેણે અનેક કુદરતી આફતો અને આતંકી હુમલાઓના પ્રયાસોનો સામનો કર્યો છે, તે આજે પણ પોતાની ભવ્યતા અને ઇતિહાસ સાથે અડીખમ ઊભી છે.

આજે, આ સિનેગોગ અમદાવાદના ઇતિહાસનો એક અભિન્ન ભાગ છે. તે માત્ર યહૂદીઓ માટે જ નહીં, પરંતુ અન્ય ધર્મના લોકો માટે પણ આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે. આ ઇમારત આપણને યાદ અપાવે છે કે વાસ્તવિક તાકાત મજબૂત પાયા કે પિલરમાં નથી, પરંતુ ધર્મના સહઅસ્તિત્વ અને સંસ્કૃતિના વારસાને જાળવી રાખવાની ઈચ્છાશક્તિમાં છે.